Auteursrecht, beslist geen ver van mijn bed show

Auteursrecht, beslist geen ver van mijn bed show

Auteursrecht? Daar heb ik toch niks mee van doen, ik ben toch geen kunstenaar? Ik ben ondernemer. Dit laatste zal zeker zo zijn, maar het bereik van het auteursrecht is groter dan vaak gedacht. Uw bedrijfswebsite is vast van u, maar bent u ook de auteursrechthebbende ten aanzien van de website? En de foto’s op uw website, heeft u toestemming van de auteursrechthebbende om deze te plaatsen? Uw bedrijfslogo, is dat wel van u? Of is de ontwerper hier de rechthebbende? En wat te denken van het kopiëren van studiemateriaal voor intern gebruik. Mag dat zomaar? U bent bijvoorbeeld producent van verpakkingsmateriaal of actief op het gebied van grafische vormgeving en één van uw werknemers heeft een nieuw design ontworpen. Bent u als werkgever dan automatisch de auteursrechthebbende van dit nieuwe design? Zo ziet u maar, het auteursrecht heeft een groot bereik. Niet alleen kunstenaars en artiesten hebben ermee te maken, u ook, en in feite iedereen.

Het auteursrecht ontstaat van rechtswege. Simpelweg door het maken van een werk. Anders dan een “merk” is registratie niet vereist voor auteursrechtelijke bescherming. Het “copyrightteken”© dat men vaak ziet is dan ook géén wettelijk vereiste.

De hoofdregel is dat de maker van het werk de auteursrechthebbende is, tenzij er afspraken zijn gemaakt. Zijn er geen afspraken gemaakt, dan kan het dus zo zijn dat de websitebouwer de auteursrechthebbende is ten aanzien van uw website en dat hetzelfde geldt voor de ontwerper ten aanzien van uw bedrijfslogo. Goed om hier eens bij stil te staan. Nog beter om hierover van tevoren goede en duidelijke afspraken te maken met de websitebouwer en ontwerper. Dat kan vrij eenvoudig aangezien het auteursrecht overdraagbaar is. De enige eis die de wet stelt is dat dit schriftelijk moet gebeuren. In de arbeidsovereenkomst met de werknemer kunnen dergelijke afspraken ook gemaakt en vastgelegd worden. En dan is meteen ook voldaan aan het schriftelijkheidsvereiste. Nu biedt de Auteurswet wel bescherming aan de werkgever want verondersteld wordt dat het auteursrecht van in loondienst vervaardigde werken toekomt aan de werkgever. Dat is het zogeheten “werkgeversauteursrecht”, geregeld in artikel 7 Auteurswet. Maar die bepaling is niet zondermeer één-op-één toepasbaar op ZZP-contractanten of andere zelfstandigen. Bovendien moet het loondienstverband ook specifiek zijn aangegaan voor het vervaardigen van bepaalde werken, anders wordt alsnog achter het net gevist en is er dus géén sprake van werkgeversauteursrecht. En daar wil het nog wel eens mis gaan, zo leert de ervaring. Het is dan ook aan te raden om in de arbeidsovereenkomst en in de opdrachtovereenkomst steeds een “IE-clausule” op te nemen.

De Auteurswet geeft ook de situaties aan waarin iets niet als inbreuk op andermans auteursrecht wordt beschouwd, zoals onder omstandigheden en voorwaarden het verveelvoudigen en openbaar maken van gedeelten van een werk ten behoeve van onderwijs. Maar natuurlijk niet het stelselmatig kopiëren van complete schoolboeken. Dit dan weer niet.

De drempel voor auteursrechtelijke bescherming is niet al te hoog. Kort samengevat moet het werk voldoende uitgewerkt zijn, zintuiglijk waarneembaar zijn, een eigen oorspronkelijk karakter hebben (het mag dus niet ontleend zijn aan een bestaand werk van een ander) en het resultaat zijn van vrije en creatieve keuzes. Dit laatste wordt ook wel genoemd het “Persoonlijk Stempel” van de maker van het werk en betekent dat er sprake moet zijn van een zekere mate van menselijke creativiteit.

Er rust geen auteursrecht op ideeën of theorieën. Alleen op concreet uitgewerkte voortbrengselen van de menselijke geest. Banaliteiten worden evenmin beschermd door het auteursrecht. Hetzelfde geldt voor stijlen, iedereen mag bijvoorbeeld hoodies maken. Wat vaak ook verkeerd wordt begrepen is dat het auteursrecht rust op de intellectuele schepping als zodanig, en niet op de exemplaren waarin de schepping is vastgelegd. Het werk is het lied, niet de CD of de Spotify download. Het auteursrecht is 70 jaar geldig na de dood van de maker, daarna is het werk in beginsel rechtenvrij. Dan komt het terecht in het publieke domein, toegankelijk voor iedereen. Veel klassieke muziek bevindt zich momenteel in het publieke domein. Van de oorspronkelijke werken mogen dan nu arrangementen worden gemaakt.

Wilt u meer weten over auteursrecht, IE-rechten of andere aspecten van Intellectuele Eigendom, neemt u dan contact op met ons advocatenkantoor te Heerlen via info@sijbenpartners.nl dan wel via +31 45  560 22 00. Ook kunt u contact opnemen met mr. Milan Gaber, gespecialiseerd advocaat in Intellectueel eigendomsrecht via gaber@sijbenpartners.nl. Hij staat u graag te woord omtrent dit rechtsgebied.