Het leveren van een legaat aan de legataris

Het leveren van een legaat aan de legataris

Hoewel twee partners meenden dat het woonrecht door middel van het testament voor de langstlevende partner volledig geregeld was, vergaten ze dat er een notariële akte moest worden opgemaakt ter vastlegging van het legaat. De langstlevende partner dacht het woonrecht van de woning te hebben verkregen, maar is dat ook zo? Lees hier wat de rechter daarvan vindt.

In veel testamenten wordt een legaat opgenomen, waarbij aan de langstlevende partner een recht van gebruik en bewoning wordt toegekend. In deze kwestie was dat ook het geval. De overleden partner had in zijn testament opgenomen dat de langstlevende partner na zijn overlijden in de woning mocht blijven wonen op grond van een dergelijke bepaling. De kleinkinderen zouden als erfgenamen de eigendom van de woning erven en de langstlevende partner mocht de woning blijven gebruiken zolang hij wilde. Ondanks dat beide partners ervan overtuigd waren dat het woonrecht voor de aankomende jaren volledig geregeld was, vergat de langstlevende partner dat het het recht van gebruik en bewoning pas in werking trad door de vestiging bij notariële akte.  Nadat de woning door de bank was geveild, eiste de koper dat de langstlevende partner de woning zou verlaten. Uiteindelijk diende de situatie te worden beoordeeld door de kantonrechter.

Legataris
In een testament wordt vastgesteld wat er na het overlijden van een persoon dient te gebeuren met de nalatenschap. Met betrekking tot de nalatenschap dient  een onderscheid te worden gemaakt tussen een erfgenaam en een legataris. Een erfgenaam treedt als het ware in de plaats van de overledene en erft het gehele vermogen of een deel daarvan. Zowel bezittingen als schulden worden daarbij door de erfgenamen geërfd. In tegenstelling tot een erfgenaam ontvangt een legataris uitsluitend een recht op een specifieke bezitting uit de erfenis. Daarbij valt te denken aan een auto of een woning. Maar een legaat kan ook bestaan uit een geldbedrag of een bepaald recht. Een legataris krijgt sommige bezittingen niet automatisch. Bezittingen zoals een woning dienen bij notariële akte geleverd te worden aan de legataris.

Recht van gebruik en bewoning of vruchtgebruik
Het recht van gebruik en bewoning is een beperkt vruchtgebruik op een huis. Op het recht van gebruik en bewoning zijn de wettelijke bepalingen van vruchtgebruik van toepassing. Voor deze kwestie betekent dit dat de kleinkinderen van de overleden partner het huis erven maar het niet kunnen gebruiken. De langstlevende partner mag er blijven wonen zo lang hij wil. Het is een persoonlijk recht dat alleen voor de specifieke partner is bedoeld. De legataris die het recht van gebruik en bewoning verkrijgt dient aan een aantal verplichtingen te voldoen. Daartoe worden onder andere gerekend het onderhouden van de woning en het voldoen van de lasten. Tevens dient na overlijden een notariële akte te worden opgemaakt waarin het legaat wordt vastgelegd.

Oordeel
Omdat het recht van gebruik en bewoning een vorm van vruchtgebruik is, oordeelt de kantonrechter dat vestiging van dit recht op dezelfde wijze geschiedt als de vestiging van een vruchtgebruik. Krachtens artikel 3:98 jo. artikel 3:89 van het Burgerlijk Wetboek wordt het recht van vruchtgebruik gevestigd door inschrijving in de openbare registers van een voor vestiging bestemde notariële akte. De kantonrechter oordeelt dat het enkel legateren van een recht van gebruik en bewoning niet van rechtswege zorgt voor vestiging. Nu er geen notariële akte is opgemaakt, heeft vestiging van het recht nooit plaatsgevonden. Voor de koper betekent dit dat hij een woning heeft gekocht zonder dat het beperkt is met een recht van gebruik en bewoning van een ander. Naar het oordeel van de kantonrechter zorgt de enkele wetenschap van een legaat op zichzelf niet voor gebondenheid aan het legaat, noch voor vestiging van het in het legaat genoemde recht.

Hoewel de partners meenden het gebruik van de woning volledig te hebben geregeld, leidde het oordeel van de kantonrechter ertoe dat de langstlevende partner de woning toch moest verlaten.

Heeft u vragen of wilt u meer weten omtrent uw rechten en plichten als legataris? Neem dan vrijblijvend contact op met onze gespecialiseerde personen- en familierechtadvocaten in Heerlen via info@sijbenpartners.nl of bel gerust naar 045 560 2200.